D5 De rol van het agrarisch onderwijs in de landbouwtransitie
Februari 2023
Groen onderwijs leidt studenten op voor een professionele rol in het werkveld van landbouw, voeding en leefomgeving. Hoe speelt het onderwijs in op de grote transities waar we middenin zitten? Welke kennis, vaardigheden en attitude zijn nodig voor toekomstige professionals om een leidende rol te spelen in die transities?
Kernpunten
Om studenten en leerlingen nog beter voor te bereiden op hun rol in de transities in onze sector, dienen we ons te ontwikkelen op drie pijlers:
Institutioneel:
Allereerst roepen we instituties op om integraler te gaan denken en werken, over vakgebieden heen en ook over studies heen. Het narratief erbij is belangrijk voor draagvlak, ook bij docenten. Docenten zijn een belangrijke doelgroep om mee te nemen in de ontwikkelingen rond transities; zij zijn een belangrijke inspirator voor leerlingen en studenten (maar kunnen ook een barrière zijn). Hierbij moet de transitie niet als een richtingenstrijd worden gepresenteerd en moet er niet in “goed” of “fout” worden gedacht.
Kennis en vaardigheden:
Kennis is niet lineair, komt voor een belangrijk deel ook uit de praktijk. Juist op transities vergt dit ander type kennisontwikkeling en veel meer samenwerking. MBO’s en HBO’s zijn hier goed op voorgesorteerd.
Het is belangrijk om in het onderwijs meer aandacht te besteden aan hoe je toekomstgericht kunt denken, of juist vanuit een toekomstvisie naar het heden kan werken. Dit vergt competenties als systeemdenken, toekomstdenken en mogelijk ook vaardigheden om transitieprocessen te begeleiden.
Financieel:
Het aantal tuinderijen groeit in Nederland en ook de opleidingen voor tuinderijen zijn in ontwikkeling. De ontwikkeling loopt nu echter vast op stagevergoeding voor deelnemers. Tuinderijen kunnen het zelf lastig opbrengen, scholen eisen het en deelnemers hebben het nodig. Hier dient een oplossing voor te komen. Ook inzet van boeren/tuinders in het onderwijs dient ook (beter) betaald te worden.
Vervolgstappen
Het GroenPact kan de bovenstaande belangen uitdragen. Het punt van een programma voor tuindersopleidingen is wel korte termijn belang: daar is een actieve agendering zeker belangrijk. De onderwijshervorming is een proces. Hierbij is de oproep aan het onderwijs: beweeg mee, ontwikkel mee en creëer voldoende vrije ruimte in je onderwijs om andere vaardigheden en manieren van denken te stimuleren.
Er is een duidelijke link naar de groep die (ook binnen Groenboeren) werkt aan een alternatief kennis- en innovatiemodel. Daaraan linken ligt zeer voor de hand.