D1 Boerenperspectief: hoe organiseren we onafhankelijke en langjarige begeleiding aan de boerenkeukentafel?

Februari 2023
Boeren moeten in transitie. Maar waar naartoe? Wat zijn de opties? Waar kan je als boer terecht met vragen? Hoe krijg je informatie over een realistisch transitiepad? Een collectief van organisaties hebben de handen ineen geslagen om een plan te ontwikkelen om tot onafhankelijke en langjarige praktische begeleiding te komen. Voortbouwend op allerlei bottom-up boerennetwerken die al werken aan de transitie én die het vertrouwen hebben van boeren. Michiel Vreriks, van onderzoeks- en adviescentrum VKON, verbonden aan het initiatief Boerenperspectief en Alex Datema van BoerenNatuur, gaven hun visie over hoe we dit kunnen organiseren in de regio’s.

Kernpunten

Ondanks dat het plan BoerenPerspectief nog in de kinderschoenen staat (feb'23), zijn de doelen helder. Het hoofddoel is het neerzetten van een stevige infrastructuur om boeren te kunnen ondersteunen bij het vormen van eigen perspectief op de toekomst. Hierbij is langdurige begeleiding op het gebied van visievorming en kennis cruciaal om oude patronen te doorbreken.

Middelen hiervoor zijn het creëren van een regionaal en landelijk netwerk van plekken waar boeren vragen kunnen neerleggen en waar zij geholpen kunnen worden in het vormen van een visie voor de toekomst. Op deze plekken (en/of aan de keukentalel) dient niet alleen ruimte te zijn voor kennisontwikkeling, maar ook voor coaching en empowerment.

In de uitwerking van dit plan zijn er verschillende aandachtspunten geformuleerd.

• Er moet goed nagedacht worden over welke persoonlijke kwaliteiten de begeleiders in dit proces moeten bezitten (luisteren, doorvragen, netwerken)
• Werken vanuit een vertrouwensband is een voorwaarde, een persoonlijke klik is maatwerk (iedere boer heeft wat anders nodig)
• Benadering te veel vanuit kennis kan wellicht belemmerend werken (dan worden er wellicht te snel oplossingen aangedragen in plaats van dat de boer wordt aangezet tot het ontwikkelen van de eigen visie)
• Het moet niet leiden tot meer polarisatie, maar juist tot meer samenhang. ‘Solidariteitsnetwerk’ is een term die hier belangrijk is.
• Onderwijs moet ook goed meegenomen worden in deze ontwikkelingen. Begrippen als natuurinclusieviteit dienen in de curricula verwerkt te worden en dus niet alleen de focus op 12000 liter melk per koe.

Vervolgstappen

De initiatiefnemers van BoerenPerspectief gaan, in samenwerking met verschillende organisaties (Transitiecoalitie Voedsel, Boerenraad, WijLand, BoerenNatuur, De Plaatsen) dit plan verder uitwerken.

BoerenPerspectief zoekt organisaties/mensen om het plan aan te scherpen. Ideeën hiervoor zijn welkom en hulp om het kenbaar te maken door bijvoorbeeld advertentieruimte is welkom.

Betrokkenen

Michiel Vreriks, VKON en Boerenperspectief LinkedIn
Alex Datema, (toen nog) BoerenNatuur