A2 Verduurzamen van de pacht
Pacht zou een geschikt instrument moeten zijn voor eigentijds grondeigendom en duurzaam grondgebruik. Verpachters zouden een pachtbeleid moeten voeren waarin duurzaamheid centraal staat, en op basis daarvan een keuze maken voor de nieuwe pachter en de voorwaarden vastleggen in hun pachtcontracten. Pachters met een eerlijk verdienmodel waarin duurzaamheid en perspectief centraal staan in de pachtrelatie. Daarvoor is de pachtwetgeving aan een grondige herziening toe. Laten we inspirerende voorbeelden delen en samen nadenken hoe dat bijdraagt aan groenboerenland.
Kernpunten
De toegang tot grond speelt een sleutelrol in de transitie naar duurzame landbouw. Alleen door veranderingen in voorwaarden, duur en prijs van pacht is het mogelijk voor de agrariërs om te verduurzamen.
Voor financiële prikkels kan gedacht worden aan een vergoeding voor natuurbeheer door KPI’s te koppelen aan beheermaatregelen. Een andere mogelijkheid is korting op de pachtprijs, maar dit gaat ten koste van het rendement van de verpachter. Er zouden ook fiscale maatregelen kunnen worden genomen om de kosten van verduurzaming te dragen.
Een andere optie is het opstellen van nieuwe voorwaarden in het pachtuitgifte beleid. Duurzaamheid kan hierin een belangrijk selectiecriterium zijn. Dit gebeurt al door het Groenontwikkelfonds Brabant en door de provincie Fryslan. Bij tekortschieten in naleving van de pachtvoorwaarden zou een pachtovereenkomst opgezegd kunnen worden. In beheerdersvoorwaarden kunnen afspraken worden vastgelegd over bijvoorbeeld bemesting, bodemkwaliteit, biodiversiteit. Het monitoren van de doelen kan gebeuren in de vorm van zelfevaluatie en intervisie.
Een andere vorm van beloning is verlenging van de pachttermijn. Bijvoorbeeld minimaal 12 jaar en bij goede resultaten 12 jaar verlenging. Belangrijk in al het bovenstaande is het behouden van keuzemogelijkheden in de maatregelen die de boer neemt die passen bij het type bedrijfsvoering.
Vervolgstappen
De bovenstaande ideeën dienen verder uitgewerkt te worden. Er dient een visie te worden ontwikkeld op vernieuwde wet- en regelgeving om langdurige duurzame pacht te stimuleren. Het Rijk zou zelf kunnen overwegen grond aan te kopen en die onder duurzame voorwaarden te verpachten. Verpachters kunnen ook zelf aan de slag met nieuwe verdienmodellen en contractvoorwaarden. Denk je mee?
Betrokkenen: